‘Van vergeten gebied naar Gouden Land’
Gelegen aan aan de Waddenkust, tussen de Afsluitdijk (Waddencenter) en Harlingen, treft u het typische open terpenlandschap dat het land achter de Waddenkust zo eigen is. Rond de vroegere Marneslenk – die vanaf hier naar Bolsward liep – ligt de oudste omringdijk van Friesland, De Pingjumer Gouden Halsband. Een klein gebied van rust, met ruimte voor overpeinzen, vrij ademen en bewegen langs fiets, vaar-, schaats- en wandelroutes.
Langs de – straks veelkleurige – routes in het gebied komen verhalen aan de oppervlakte van pioniers, zoals van Monniken, die vanaf de elfde eeuw het vruchtbare land ontgonnen en er dijken omheen bouwden. Latere pioniers hebben sporen van culturele betekenis achter gelaten, zoals die van de vrijheidsstrijder Grutte Pier, geloofshervormer Menno Simons, Friese taal ontwikkelaar Gysbert Japicx, sport ontwikkelaar Pim Mulier en sociaal hervormer Domela Nieuwenhuis.
In het initiatief Gouden Land van de vijf Marneslenkdorpen – Arum, Kimswerd, Pingjum, Witmarsum en Zurich – staan de ontwikkeling en beleving van dit waddenlandschap centraal. Wat zie, hoor, ruik, voel ik en wat is er te ontdekken in de regio? Kan de betekenis van het landschap worden verdiept door het ophalen van (oude) verhalen? En, hoe kan ik – als bewoners – invloed uitoefenen op leefbaarheid, klimaatverandering en achteruitgang van het landschap?
De stichting Gouden Land vormt het centrale schakelpunt van de initiatieven die door de lokale bevolking worden aangedragen.
De lopende initiatieven zijn gebundeld in zes deelprojecten:
⦁ Routes en Verhalen
⦁ Tentoonstellingen
⦁ Evenementen
⦁ Verrijking van de natuur
⦁ Energietransitie
⦁ Samenwerking met andere projecten in de regio
Rode draad die door deze projecten loopt, is het aantrekkelijker maken van het gebied voor bevolking en bezoekers. Het leidt tot een groei van het aantal bezoekers aan dit deel van de Friese waddenkust. Het accent ligt hierbij niet op massatoerisme, maar op bezoekers die voor rust en ruimte komen en interesse tonen voor gebiedseigen voorzieningen, zoals het bijzondere landschap en cultuur (-historie) in de ‘vergeten slenk’.
De omgeving is vol van verhalen. Via verhalenroutes komen oude historische namen uit het gebied weer tot leven, zoals de eerste Viking, Menno Simons, Grutte Pier, Domela Nieuwenhuis (en met hem verbonden pioniers als Pim Mulier).
De oude landschapsstructuur komt weer terug door in de bermranden en op de slapersdijken gewassen in te zaaien die van oorsprong op deze plekken groeiden. Deze bloemenweelde zal niet alleen een lust voor het oog zijn, maar zorgt er ook voor dat insecten en vogels terugkeren in het Marneslenk gebied. In de polder Zuricher Oord kan de bezoeker via de kunstprojecten ‘Leesbaar Landschap’ en ‘Dijk van een landschap’ de historie van het landschap aan den lijve ervaren. Het terugbrengen van een oude dobbe in het landschap maakt dit kunstobject in het landschap compleet. Verhalenroutes lopen kriskras door het landschap. Met de tentoonstellingen ’Gouden Land’ en ‘Menno Simons’ wordt een begin gemaakt. Ludieke overnachtingsmogelijkheden verhogen de verblijfstijd. De aaneenschakeling van dit soort activiteiten leidt ertoe dat het huidige verscholen gebied een nieuwe uitstraling krijgt voor bewoners en bezoekers: ‘Van vergeten gebied naar Gouden Land’.
In 2018 hebben de bewoners van de vijf dorpen uit het gebied (Arum, Kimswerd, Pingjum, Witmarsum en Zurich) de krachten gebundeld om verandering tot stand te brengen in deze negatieve beeldvorming. Samen met Bureau Peter de Ruyter Landschapsarchitectuur uit Haarlem en met steun van de gemeente Súdwest-Fryslân (SWF), de provincie Fryslân en de Waddenacademie hebben zij een visie opgesteld voor nieuwe ontwikkelingen in dit gebied aan de Friese waddenkust.
Kijk binnenkort voor meer informatie op de website van Gouden Land (in ontwikkeling).